Vijftig jaar kostenbeheersing in de zorg. Deel II: 1995-2020

Samenvatting

De overheid was zich in 1966, en nu nog steeds, bewust van de noodzaak dat de kosten van zorg en zekerheid dienden te worden beheerst: door te sterke groei ten opzichte van het nationaal inkomen zou de ruimte voor andere publieke uitgaven worden verdrongen. Kostenbeheersing voor gezondheidszorg werd vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw daarom als regeringsbeleid beschouwd. Dit beleid werd vormgegeven door het samenspel van overheid, politieke en maatschappelijke partijen als artsen en ziekenhuizen, verzekeraars, gemeenten, werkgevers- en werknemersorganisaties en een bonte rij brancheorganisaties, beleids- en adviesinstellingen.

In de jaren zeventig betekende dit ordenen, structureren en regionaliseren met een sturende rol van de overheid. Vanaf 1980-1986 kantelde het beleid van ordening door de overheid naar een ordening met minder regulering door de overheid en met meer verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke partijen. Gereguleerde marktwerking werd het nieuwe adagium. Deze paradigmawisseling werd voor de cure bekroond met de Zvw van 2006. Nieuwe kaderwetten als de Wmg en de WTZi waren medebepalend voor het kostenbeheersingsbeleid in de care. Dit laatste kreeg met de ontmanteling van de AWBZ door de decentralisatie met de Wmo en vervanging door de Wlz een eigen dynamiek.

Kostenbeheersingsbeleid in de zorg blijkt complex. Economische en sociale ontwikkelingen, belangenbehartiging, ideologie, machtsverhoudingen en vormgeving door het politiek en maatschappelijk debat zijn soms dominante, soms onderliggende factoren, waardoor de actoren in wisselende allianties en configuraties het beleid laten ontwikkelen of laten vastlopen: een lange geschiedenis met taaie processen en soms verrassende wendingen.

Auteurs

Vijftig jaar kostenbeheersing in de zorg 1995-2020 is geschreven door:

• Karel-Peter Companje
• Sanny Fortuin
• Patrick Jeurissen
• Ton Kappelhof
• Robert Mouton
• Loek Tigchelaar