Art. - ZSM en het recht op een eerlijk proces

De ZSM-aanpak in het jeugdstrafrecht zorgt er enerzijds voor dat zaken snel worden afgedaan zodat verdachten snel duidelijkheid krijgen over afdoening van de zaak en stigmatisering kan worden voorkomen. Dit met (hoofdzakelijk) doel om de jeugdcriminaliteit te verminderen en de werkdruk te verlagen. Anderzijds zorgt deze aanpak voor een druk op het recht op een eerlijk proces. Om een eerlijk proces toch te kunnen garanderen is het van belang dat de minderjarige verdachte recht heeft op rechtsbijstand en tevens dit recht daadwerkelijk kan uitoefenen. De raadsman heeft namelijk een cruciale rol bij de informatievoorziening en de ondersteuning tijdens het verhoor van de minderjarige verdachte.

1. Inleiding

In 2011 is de ZSM-aanpak geïntroduceerd om de jeugdcriminaliteit te verminderen en de werkdruk bij de politie, het Openbaar Ministerie en de rechterlijke macht te verlagen.¹ De ZSM-aanpak is een vorm van buitengerechtelijke afdoening waarbij jeugdstrafzaken zo snel, selectief, slachtoffergericht en slim mogelijk worden afgedaan. Er wordt naar gestreefd dat de officier van justitie binnen zes uur na de aanhouding van de minderjarige verdachte beslist of de zaak zich leent voor een OM-afdoening waarbij gekeken wordt naar het recidiverisico en de zwaarte van het delict.² De ZSM-aanpak spitst zich toe op minderjarigen die zijn aangehouden voor eenvoudige misdrijven waarop maximaal zes jaar gevangenisstraf staat.³

De keerzijde van deze aanpak is dat het recht op een eerlijk proces ex artikel 6 EVRM, in het licht van artikel 40 IVRK, op verschillende punten onder druk komt te staan. Dit artikel zal ingaan op de vraag in hoeverre dit geoorloofd is.

2. Het recht op een eerlijk proces

In…