Bestuurdersaansprakelijkheid bij schending van financieel-rechtelijke toezichtsregels

1. Inleiding

1. Bestuurders in de financiële sector kunnen in bepaalde omstandigheden aansprakelijk zijn jegens de financiële onderneming² en de cliënten van deze instelling. Daarnaast kunnen bestuurders ook aansprakelijk zijn ten opzichte van beleggers (aandeelhouders en obligatiehouders) in een uitgevende instelling.³ De aansprakelijkheid kan in beide gevallen worden gebaseerd op schending van een wettelijke plicht die voortvloeit uit een financiële toezichtwet.

2. In deze bijdrage staat de vraag centraal in hoeverre bestuurders civielrechtelijk aansprakelijk zijn voor schendingen van financieelrechtelijke toezichtsregels. Het kan hier dan gaan om schendingen van regels waarbij de onder toezicht staande financiële onderneming de primaire normadressant is, maar niettemin de norm gedragsregels stelt voor bestuurders. Een voorbeeld hiervan is de verplichting dat bestuurders en dagelijks beleidsbepalers van financiële ondernemingen geschikt en betrouwbaar moeten zijn. De recente affaire rondom het functioneren van de voormalige bestuurders van Delta Lloyd is hier een fraai voorbeeld van. Hierbij speelt ook de vraag in hoeverre het oordeel van de toezichthouder en de bestuursrechter doorwerkt in het civiele aansprakelijkheidsrecht.

3. Daarnaast zijn er ook regels die zijn gericht tot eenieder die actief is op de financiële markten. Bijvoorbeeld iedereen is verplicht zich te onthouden van misleidende mededelingen waarvan een signaal uitgaat dat de koers kan beïnvloeden. Bij de vraag of de bestuurder die een misleidende mededeling heeft gedaan, hij persoonlijk aansprakelijk is, speelt de klassieke vraag een rol in welke hoedanigheid deze mededeling deed. Indien dat was in de hoedanigheid van bestuurder dan geldt volgens de heersende leer de ernstig verwijtbaarheidseis. De rechtbank Midden-Nederland lijkt dit in de aansprakelijkheidsprocedure tegen de voormalig Fortis bestuurders te miskennen.

4. Als derde categorie zijn…