Het levenstestament en artikel 4:18 lid 1 BW

In deze bijdrage ga ik in op de vraag hoe de bijzondere volmacht van artikel 4:18 lid 1 BW zich verhoudt tot het zogenaamde levenstestament, waarbij twee door de KNB opgestelde modelakten de revue passeren.

1. Inleiding

Artikel 4:18 lid 1 BW bepaalt dat de echtgenoot binnen drie maanden vanaf de dag waarop de nalatenschap is opengevallen, door middel van een verklaring bij notariële akte, binnen die termijn gevolgd door inschrijving in het boedelregister, de wettelijke verdeling ongedaan kan maken. In naam van de echtgenoot kan de verklaring slechts krachtens uitdrukkelijke voor dit doel afgegeven schriftelijke volmacht worden afgelegd. In deze bijdrage ga ik in op de vraag hoe deze ‘uitdrukkelijk voor dit doel afgegeven schriftelijke volmacht’ zich verhoudt tot het zogenaamde levenstestament, waarbij twee door de KNB opgestelde modelakten de revue passeren.

Volledigheidshalve wordt hierna, in paragraaf 2, ingegaan op ongedaanmaking van de wettelijke verdeling. In paragraaf 3 wordt ingegaan op de bijzondere volmacht van artikel 4:18 lid 1 BW. Paragraaf 4 gaat over de informatieplicht van een notaris bij het ongedaan maken van de wettelijke verdeling door een echtgenoot. Paragraaf 5 gaat over de algemene volmacht. Paragraaf 6 geeft de conclusie.

2. Ongedaanmaking van de wettelijke verdeling

Indien de wettelijke verdeling niet aan de wensen van de langstlevende beantwoordt, kan hij deze ongedaan maken. Ongedaanmaking leidt ertoe dat de wettelijke verdeling met terugwerkende kracht tot het overlijden vervalt. Gedeeltelijke ongedaanmaking – anders dan bij de ouderlijke boedelverdeling met een zogenaamde ‘tenzij-clausule’ – is niet mogelijk. Dit zou de regeling te zeer compliceren (Vijfde NvW, Parl. Gesch. …