Verrekenbedingen en de toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet en Wet Inkomstenbelasting 2001

In de huwelijkse voorwaarden kunnen verrekenbedingen zijn opgenomen, waardoor na het overlijden van een echtgenoot economisch een vergelijkbare situatie ontstaat als in de situatie dat de echtelieden in de wettelijke gemeenschap van goederen waren gehuwd. Voor de doorschuifregeling in de inkomstenbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet, is de uitwerking van een economisch gemeenschap of een goederrechtelijke gemeenschap echter niet vergelijkbaar. Na een korte inleiding over verrekenbedingeniIn de huwelijkse voorwaarden, wordt de toepassing van de doorschuifregeling in de inkomstenbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet bij verrekenbedingen behandeld.

1. Inleiding

Echtelieden kunnen huwelijkse voorwaarden maken, waarbij iedere gemeenschap van goederen is uitgesloten en waarin een verrekenbeding is opgenomen. Op grond van een dergelijk beding rekenen de echtgenoten onderling op een andere wijze af, dan vermogensrechtelijk uit hun huwelijksvermogensregime voortvloeit. Er kunnen twee hoofdvormen worden onderscheiden, namelijk een finaal verrekenbeding en een periodiek verrekenbeding.

Bij finale verrekenbedingen worden vier varianten onderscheiden. Een dergelijk beding kan verplicht of facultatief en wederkerig of eenzijdig zijn gemaakt. Bij het verplicht wederkerig finaal verrekenbeding worden de vermogens van de partners verrekend bij de ontbinding van het huwelijk, als was sprake van een gemeenschap van goederen. Met betrekking tot de Successiewet heeft de Hoge Raad (HR 27 juni 1990, nr. 26 596, BNB 1990/255) beslist dat de huwelijkse voorwaarden met een verplicht wederkerig finaal verrekenbeding, dat slechts werkte bij overlijden in economische zin, overeenkomt met de gemeenschap van goederen, zodat de verkrijging op grond van een dergelijk beding gelijk moet worden behandeld als de verkrijging door de boedelmenging bij het aangaan van de gemeenschap van goederen. Voor deze variant geldt dus niet de…