Wanneer wijzigt het uiteindelijk belang?

Om de handel in zogeheten herinvesterin gsreserve- en verlieslichamen tegen te gaan, kennen we enkele misbruikbepalingen die in werking treden zodra er sprake is van het in belangrijke mate wijzigen van het uiteindelijke belang in een vennootschap. Onlangs heeft de Hoge Raad zich uitgesproken over de betekenis van het begrip 'wijziging van het uiteindelijke belang'.

Indien het uiteindelijk belang in een vennootschap in belangrijke mate (dat wil zeggen voor tenminste 30%) wijzigt, moet direct vóór het moment van deze wijziging een gevormde herinvesteringsreserve ten gunste van het resultaat vrijvallen. Ook kunnen in dat geval fiscaal compensabele verliezen verloren gaan. Deze antimisbruikbepalingen zijn ingevoerd om de handel in zogeheten herinvesteringsreserve- en verlieslichamen tegen te gaan. Maar wanneer is nu sprake van een wijziging van het uiteindelijke belang in een vennootschap. De Hoge Raad heeft zich op 18 oktober 2013 hierover uitgesproken. In deze zaak had Hof Arnhem eerder geoordeeld dat ook sprake kan zijn van een dergelijke wijziging als alleen het financiële belang (het recht op de winst) voor meer dan 30% is veranderd.

Materiële toetsing

De Hoge Raad toetst het begrip 'belang' materieel. Bij een wijziging van het belang dient dus niet alleen naar een vervreemding van aandelen te worden gekeken, maar naar elke wijziging in het aandelenkapitaal waardoor wijzigingen in zeggenschap, winstgerechtigdheid en winstverdeling kunnen optreden. Zo kan ook door emissie van nieuwe aandelen, inkoop van aandelen of omzetting van gewone aandelen in cumulatief preferente aandelen een wijziging optreden in het belang.

De bv in de onderhavige zaak heeft in het verleden een herinvesteringsreserve gevormd. Het aandelenkapitaal van de bv bestaat naast twintig gewone aandelen uit 48…