“Fiscale complexiteit is als een sportveld met te veel spelers en te veel regels”
Mark Nieuweboer, belastingadviseur en universitair docent
Fiscalist Mark Nieuweboer staat naar eigen zeggen met ‘twee poten’ in de fiscaliteit. De ene ‘poot’ is de wetenschappelijke poot als docent aan de Universiteit Leiden. De andere ‘poot’ is de adviespoot. “Beide ‘poten’ doe ik al dertig jaar met heel veel plezier en energie.”
In zijn advieswerk richt Nieuweboer zijn focus op corporate. Het grootste deel van zijn werk is het zijn van ‘adviseur van de adviseur’. “Ik vlieg in daar waar bijvoorbeeld een advocaten- of accountantskantoor specifieke deskundigheid nodig heeft op corporate gebied, vanwege een ingewikkelde transactie of fiscaal geschil, of bij een complex boekenonderzoek.”
Kwetsbaar
Het grootste compliment dat Nieuweboer ooit heeft gehad, weet hij nog als de dag van gisteren. “Een CFO, een financieel directeur, van een Nederlandse beursgenoteerde onderneming had op zijn bureau een uitgebreid advies liggen van een buitenlandse adviseur over een complex probleem in een ander land. De CFO zei: ‘Mark wat moet ik hiermee, hier kan ik toch niet uit kiezen!? Help mij!’ Dat iemand in die positie zich met de vraag ‘help mij’ kwetsbaar durft op te stellen vergt moed. Het vertrouwen dat hij mij op dat moment gaf, is mij altijd bijgebleven.”
”En toen was ik verkocht”
Dat Nieuweboer in de fiscaliteit terecht zou komen was met een studie algemene economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, geen vanzelfsprekendheid. Een college van de inmiddels emeritus hoogleraar fiscale economie prof.dr. Leo Stevens, heeft hem over de streep getrokken. “Ik ben een echte bèta, een techneut. In het college van Stevens werden de abstracte belastingwetten en regels opeens tastbaar. Hij wist en weet nog altijd niet alleen de inhoud op een sprekende manier over te brengen, maar ook het belang van wat we aan het doen zijn. Per slot van rekening beslaat belastingheffing, de financiering van de overheid, ongeveer de helft van de economie.”
In het college van Stevens ontdekte Nieuweboer dat het belastingrecht bij uitstek matcht met zijn belangstelling voor techniek. “En toen was ik verkocht.”
Doorgronden waar het echt om gaat
De fiscale passie van Nieuweboer zit in het doorgronden van de wet en de jurisprudentie om die kennis vervolgens in te zetten om anderen te helpen. “Weten waar het echt om gaat en dat te kunnen overbrengen aan studenten, aan klanten, in cursussen en in de stukken die ik schrijf, daar geniet ik intens van. Het maakt het fiscale vak voor mij compleet.”
Hoe zijn fiscale dagen eruitzien, is nogal wisselend. “Geen dag is hetzelfde. De ochtenden probeer ik meestal te besteden aan ‘urgent and important’ werk en de middagen aan projecten en het schrijven van adviezen en daar tussendoor is er natuurlijk het lesgeven. Mijn fiscale dagen zijn druk, maar simpel.”
Over technologie en de fiscale trukendoos
Welke kansen ziet Nieuweboer voor de fiscale advisering? Hij noemt er twee: technologie en de maatschappelijke discussie over de rol van de belastingadviseur. “Door die discussie kan de fiscale trukendoos terug de kast in. Dat geeft ons de kans om breder en waardevoller te zijn voor onze klanten. Met technologie bedoel ik het vastleggen en verwerken van informatie en het anticiperen op de output. Dat kan ons helpen patronen te doorgronden en oplossingen te zien.”
Vergelijk het met een sportveld en de fiscale complexiteit wordt zichtbaar
De toenemende complexiteit van de fiscale wet- en regelgeving, maar ook in de uitvoering, is volgens Nieuweboer een bedreiging voor de belastingadviseur. “Het wordt voor ondernemers steeds moeilijker om het goed te doen. Ook voor schijnbaar eenvoudige zaken worden zij steeds meer afhankelijk van adviseurs. Die afhankelijkheidsrelatie is op termijn ook voor het vak van belastingadviseur niet goed.”
Nieuweboer vergelijkt het met een sportveld waar zich steeds meer spelers op bevinden die zich aan steeds ingewikkeldere regels moeten houden. “Aan de adviseur de taak om al die regels goed te beheersen, het veld te overzien en te weten wat al die spelers aan het doen zijn. Maar ook dat je af en toe een pas op de plaats maakt en jezelf afvraagt: waar zijn we mee bezig, welk probleem zijn we hier aan het oplossen en wie en wat hebben we daarvoor nodig? Als adviseur moet je dus permanent en in een steeds hoger tempo opgeleid blijven. Kennis is ontzettend belangrijk, maar weten waar je die kennis vandaan haalt en hoe je die moet inzetten, is minstens net zo belangrijk.”
Voor die kennis is Tax Talks een grote toegevoegde waarde, vindt Nieuweboer. “Wat Tax Talks heel goed doet is het belichten van een breed onderwerpenspectrum, zodat de kijker weet welke beslissing hij kan nemen en waar hij meer over wil en moet weten. Tax Talks triggert de nieuwsgierigheid, is actueel en houdt de kijker alert op wat er speelt.”
Bijblijven, discussiëren en leren
Hoe houdt Nieuweboer zelf zijn kennis op peil? “Door ouderwets veel te lezen, van vak-en jurisprudentietijdschriften tot aan internationale bladen om met name ook feeling te blijven houden met wat er in Europa speelt en onze handelspartners doen. Wat ook enorm helpt is praten met anderen over het vakgebied en de actualiteit, hierover discussiëren en vragen stellen. En ik heb het geluk dat ik aan de Universiteit van Leiden doceer tussen heel veel talentvolle collega’s uit allerlei vakgebieden en gelederen. Dat maakt het wetenschappelijk geweldig interessant om van elkaar te leren.”
Geen script maar een gesprek
Aanschuiven aan de Taks Talks-tafel doet Nieuweboer met veel plezier. “Ik bereid me inhoudelijk altijd heel goed voor, en omdat iedereen dat doet zijn we geen script aan het afdraaien, maar echte gesprekken aan het voeren. Dat maakt de uitzendingen bijzonder waardevol, zowel voor de kijker als de deskundige aan de Tax Talks-tafel.”